Zasady postępowania z bioodpadami

Zasady postępowania z bioodpadami (przydomowe kompostowanie, co można kompostować, czego nie można, porady jak stworzyć kompostownik, jak o niego dbać)

Kompostowanie to stara metoda produkcji wartościowego nawozu organicznego – kompostu. Odpady organiczne są przetwarzane w czasie kompostowania przez rozmaite mikroorganizmy /też dżdżownice/ do postaci prostych związków, które mogą wzbogacać glebę pod uprawę roślin.

Korzyści płynące z wytwarzania kompostu:

1) Kompostowanie pozwala przetworzyć ok. 20 - 30% wytwarzanych przez nas od¬padów (jedna czwarta odpadów nie trafi na składowisko!) 
2) Kompostowanie dostarcza bardzo dobrego i taniego nawozu organicznego, który wzbogaca glebę w próchnicę dzięki czemu ziemia staje się pulchna, przewiewna i zatrzymuje wodę.
3) Kompost nadaje się do wszystkich roślin nie można nim „przenawozić ” i zaszkodzić roślinom.
4) Ponowne wykorzystanie odpadów organicznych pozwala zapobiec rabunkowej eksploatacji naturalnych zasobów próchnicy i torfu.
5) Kompostować można w specjalnym kompostowniku przydomowym (do nabycia w sklepie ogrodniczym, można go też wykonać samemu), jak też w otwartej pryzmie w ogrodzie. Nie jest to czynność trudna, ale należy znać jej podstawowe zasady.

Ważne jest, żeby zachować odpowiednie warunki dla tworzenia się wartościowego kompostu:

•    wybrać odpowiednie miejsce, nie przeszkadzające ludziom, w cieniu; osłonięte od wiatrów na przepuszczalnym podłożu, lekkim wzniesieniu aby nie gromadziła się w nim woda.

•    należy zapewnić dostęp powietrza do kompostowanej masy, żeby zapobiec gniciu;

•    trzeba zapewniać właściwą wilgotność kompostu nie może być ani za suchy – można przy wysuszeniu polewać wodą lub dodać wilgotnych odpadów, ani za wilgotny, bo grozi to gniciem – przy zbyt dużej wilgotności można dodać odpadów bardziej suchych;

•    należy ułożyć kompost warstwowo tylko z odpadów nadających się do kompostowania.

Układanie kompostu:

• pierwsza warstwa to pocięte gałęzie i grube łodygi przesypane ziemią lub dojrzałym kompostem,
• następnie należy układać warstwami zgromadzone odpadki organiczne (20 cm) ziemię (2-4 cm) posypać wapnem, dolomitem lub kredą,
• dokładać kolejne warstwy w tej samej kolejności i polewać co kilka dni wodą aby utrzymać lekką wilgotność,
• po 2-3 dniach kompost należy przełożyć aby warstwa wierzchnia znalazła się na spodzie
• można dodać tzw. Starter (szczepionkę) zawierający szczepy bakteryjne lub trochę gotowego kompostu, dzięki temu nie trzeba przekładać kompostu
• w zimie aby utrzymać odpowiednia temperaturę należy przełożyć kompost słomianymi matami.

SUROWCE NADAJĄCE SIĘ NA KOMPOST

Odpadki ogrodowe
• skoszona trawa powinna być układana w kompostowniku cienkimi warstwami; 
•    liście: lepiej kompostować wymieszane liście różnych gatunków, ponieważ niektóre zawierają dużo garbników i powoli się rozkładają (np. dąb, kasztanowiec);
•    gałęzie drzew i krzewów: powinny być pocięte;
•    chwasty, resztki warzyw i owoców, łęty; nie mogą być zbyt wilgotne, zarażone chorobami roślin; 
•    kora drzew: nie wolno wkładać jej do kompostownika za dużo, powinna być roz-drobniona i namoczona w wodzie,
•    słoma i siano: najlepiej drobno pocięte, utrzymują wilgotność w kopcu oraz za-pewniają dostęp powietrza do wewnątrz.

Odpadki kuchenne
•    resztki warzyw i owoców: należy je mieszać z bardziej suchymi odpadami,
•    suche pieczywo: nie powinno być bardzo spleśniałe,
•    skorupki jaj: dłużej się rozkładają; można je zgnieść, żeby przyśpieszyć rozkład,
•    wytłaczanki papierowe po jajkach: rozdrobnić na małe fragmenty,
•    fusy po kawie (ale bez filtrów z ekspresu) i herbacie (ale nie w opakowaniach , ekspresowych).

TEGO NIE NALEŻY KOMPOSTOWAĆ: 
•    resztki kuchenne w postaci mięsa, ryb, kości (przyciągają muchy, myszy, szczury)
•    metal, plastik, szkło
•    pieluchy, podpaski
•    popiół, resztki budowlane
•    torby z odkurzacza
•    odpady zawierające chemikalia
•    śmieci zebrane z chodnika, ulicy

Świeży kompost wprost z kompostownika (po kilku miesiącach kompostowania odpadów) można przenieść na odkrytą pryzmę do dalszego dojrzewania, albo wykorzystywać bezpośrednio:

•    pod krzewy owocowe lub kwiatowe (na przedwiośniu wyściółkować warstwą ok. 2 cm),
•    przed sadzeniem krzewów lub drzewek, kapusty, ziemniaków (przekopać ziemię z kompostem na 2 tygodnie przed sadzeniem),
•    jako nawóz pod warzywa takie, jak pomidory, ogórki, kapusta, dynia.

Kompost dojrzały /dojrzewanie może trwać nawet kilka lat/ jest bardzo dobrym nawozem naturalnym. 
•    Można stosować go bezpośrednio na grządki warzywne lub kwiatowe /3-10 litrów rocznie na 1m2 powierzchni tj. ok. 1 wiadro na 1-2 m2; powierzchniowo, w charakterze ściółki lub płytko wprowadzony w glebę, ale nie należy go zakopywać/.
•    Kompostu można używać do zasypywania dołka z posadzonym drzewkiem (zmieszany z ziemią w stosunku 1:5).
•    Z kompostu i uboższej ziemi można też tworzyć podłoże dla roślin hodowanych w skrzynkach balkonowych (1 część kompostu na 3-5 części ziemi).