Środki ochrony indywidualnej – ochrona zdrowia rolnika

Środki ochrony indywidualnej – ochrona zdrowia rolnika.

Środowisko, w jakim pracuje rolnik, to bardzo trudne środowisko pracy, gdyż jedna osoba pracująca jest narażona na wiele różnorakich zagrożeń, których często nie można wyeliminować ani zredukować poprzez działania techniczne i organizacyjne. W takiej sytuacji istotną rolę stanowią odpowiednio dobrane i odpowiednio użytkowane środki ochrony indywidualnej. 

Środki ochrony indywidualnej to wszelkie środki noszone lub trzymane przez rolnika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu. Do środków ochrony indywidualnej zaliczamy: odzież ochronną, która zabezpiecza przed urazami mechanicznymi. Chroni przed przecięciem, przekłuciem, wciągnięciem w poruszające się części maszyn i urządzeń rolniczych. Służy do zakrycia odzieży osobistej lub całkowicie ją zastępuje. W przeciwieństwie do odzieży roboczej, która głównie chroni rolnika przed zabrudzeniem, odzież ochronna chroni przed zagrożeniem zdrowia lub życia. Do grupy odzieży chroniącej zalicza się również odzież ostrzegawczą, która powinna być stosowana wszędzie tam, gdzie obecność osoby powinna być wizualnie sygnalizowana. Najczęściej są stosowane kamizelki ostrzegawcze, chociaż czasami istnieje konieczność stosowania ubrań lub kombinezonów ostrzegawczych. Odzież robocza przeznaczona jest do wykonywania pracy, przy której rolnik silnie się brudzi substancjami nieszkodliwymi dla zdrowia, gdzie występują czynniki powodujące przyspieszone niszczenie odzieży lub też wymagana jest specjalna czystość powstałego produktu. Odzież powinna być wygodna i przylegająca do ciała, aby zapobiec np. pochwyceniu przez ruchome części pracującej maszyn i urządzeń rolniczych. Powinna chronić użytkowników przed promieniowaniem jonizującym i elektromagnetycznym, przed czynnikami chemicznymi, biologicznymi, atmosferycznymi, uszkodzeniami mechanicznymi, termicznymi (niskimi i wysokimi temperaturami).

Omawiając środki ochrony indywidulanej, należy również wspomnieć o elementach stanowiących ochronę rąk i nóg czyli obuwie ochronne i rękawice. Do ochrony rąk przed lekkimi urazami mechanicznymi  (obtarcia naskórka, lekkie skaleczenia, przekłucia) można stosować większość typów rękawic, a ich dobór opierać na rodzaju i wielkości zagrożenia towarzyszącego wykonywanej pracy. Przy cięższych pracach np. transportowych czy przeładunkowych, w przypadkach gdy konieczny jest pewny chwyt powierzchni                               i przedmiotów gładkich i śliskich zalecane są rękawice tkaninowe lub dzianinowe powlekane w części dłoniowej kauczukiem albo tworzywem sztucznym.  Pamiętajmy o niezakładaniu rękawic przy pracy z pilarkami tarczowymi, heblarkami, szlifierkami ponieważ istnieje ryzyko pochwycenia przez wirujące części urządzeń.

Obuwie ochronne zabezpiecza rolnika przed: uderzeniem przemieszczającymi się lub spadającymi przedmiotami, przekłuciem lub przecięciem ostrymi krawędziami                                    i przedmiotami, obtarciem szorstkimi przedmiotami                   i powierzchniami a przede wszystkim przed poślizgnięciem.  Podeszwa buta roboczego połączona w sposób trwały            z jego resztą zabezpiecza przed wilgocią od podłoża. Dodatkowym zabezpieczeniem jest metalowa wkładka uniemożliwiająca przebicie podeszwy ostrymi przedmiotami, natomiast metalowy podnosek zabezpiecza palce stopy przed urazem wywołanym przez np. uderzenie lub upadający przedmiot. Obuwie przeznaczone do pracy w gospodarstwie rolnym powinno być odpowiednio dobrane do danego rodzaju pracy jaką zamierzamy wykonać, miejsca oraz panujących warunków atmosferycznych. Powinno usztywniać staw skokowy oraz posiadać protektorowaną antypoślizgową podeszwę. 

Ochrony głowy oczu i słuchu mają za zadanie zabezpieczenie użytkownika przed odpryskami ciał stałych oraz uderzeniem o wystający element np. konstrukcji, maszyn czy gałęzie drzew. Odpryski ciał stałych powstają m.in. podczas ręcznej i maszynowej obróbki drewna, metali, kamieni, betonu czy tworzyw sztucznych. Źródłami odprysków mogą być również uszkodzone elementy wirujących maszyn np. tarcz szlifierskich lub tarcz przecinarek kątowych. Do ochrony oczu i twarzy przed odpryskami ciał stałych są stosowane: okulary ochronne wyposażone w osłonki boczne, gogle ochronne, osłony twarzy noszone bezpośrednio na głowie lub mocowane na kasku ochronnym. Okulary ochronne zakładamy do prac z użyciem młotka, piły tarczowej, siekiery przecinaka lub szlifierki  - chronią one przed przedostaniem się kurzu, odprysków metalu lub drewna. Ochrony głowy mają za zadanie chronić przed urazami głowę. Do tego typu ochrony zalecamy stosowanie hełmów ochronnych odpornych na przebicie i mających zdolność amortyzacji uderzenia. Dobór odpowiedniego hełmu jest niezmiernie istotny, ponieważ decyduje o zachowaniu zdrowia         a nawet życia rolnika. Ochrony słuchu: stosujmy, aby zabezpieczyć się przed nadmiernym hałasem podczas pracy z maszynami i pojazdami.                                                                                     

Z uwagi na zróżnicowane czynności wykonywane w gospodarstwach rolnych, należy pamiętać, że właściwy dobór środków ochrony indywidualnej jest niezmiernie ważny dla zachowania zdrowia a nawet życia.   

Placówka Terenowa KRUS Kalisz

Opracował: Beata Jemiljanowicz, na podstawie materiałów z CIOP.